آداب و رسوم یلدا در فرهنگ و سنت کهن کشورمان ریشه کرده است. درست کردن شام مهمانی و دورهمی یکی از قدیمی ترین رسم های شب چله است. در این مقاله قرار است دستور غذاهای خوشمزه و ویژه این شب را برایتان بنویسیم. طبق طبع و سلیقه تان یکی از این غذاهای جذاب را انتخاب و برای شام شب یلدایتان انتخاب کنید. قبل از آن که به سراغ دستور پخت غذا شب یلدا برویم، بد نیست کمی در مورد فلسفه غذاهای شب یلدا در شهرهای مختلف صحبت کنیم.
فلسفه غذا های شب یلدا چیست؟
روز پایانی فصل پاییز و آغاز فصل سرد زمستان به طولانی ترین شب سال معروف است. شاید فلسفه پختن غذاهای مخصوص در شب یلدا برایتان جالب باشد. در این بخش به طور مفصل در این باره صحبت می کنیم. در بیشتر شهرهای ایران، خوراکی های گرم و آبدار پخته را برای یلدا انتخاب می کنند. غذاهایی مثل قرمه سبزی، دلمه و کوفته تبریزی از جمله غذاهای محلی است که در بسیاری از شهرهای ایران طبخ می شود.
انار در این شب نماد شادی و زایش است. برای پخت غذاهای ویژه یلدا معمولا از انار یا رب انار استفاده می کنند. انار سرشار از ویتامین ث بوده و می تواند برای خون سازی و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید باشد. طبخ و سرو غذاها در شهرهای مختلف با توجه به آداب و رسوم یلدا انجام می شود. به عنوان مثال، می توان به غذاهای گیلانی و مازندرانی مثل فسنجان، ماهی شکم پر و مرغ ناردون اشاره کرد.
کوفته انار و گردویی برای یلدا
کوفته انار و گردویی یک پیشنهاد ویژه برای شام شب یلدا است. این غذا را می توانید به همراه نان یا برنج سرو کنید. کوفته انار و گردویی طعم ملسی دارد و معمولا تمام آدم ها از طعم آن لذت می برند.
برای تهیه این غذا نیاز به گوشت چرخ شده (400 گرم)، آب انار (2 پیمانه)، گردو پودر شده (6 قاشق غذاخوری)، پیاز رنده شده (3 عدد متوسط)، تخم مرغ (1 عدد)، مرزه خشک (1 قاشق غذاخوری سرخالی)، نعنا خشک (1 قاشق غذاخوری سرخالی)، آویشن (1 قاشق غذاخوری سرخالی)، آرد سوخاری (3 قاشق غذاخوری)، رب انار (دو قاشق غذاخوری)، رب گوجه (1 قاشق غذاخوری)، زردچوبه، ادویه کاری، سماق، نمک و فلفل سیاه (به میزان دلخواه) نیاز دارید.
طرز تهیه: ابتدا گوشت چرخ شده را با پیاز آب گرفته مخلوط کنید. 3 قاشق از آرد سوخاری و گردو را به آن اضافه کنید. 1 قاشق چای خوری زردچوبه، 2 قاشق غذاخوری سماق، 1 قاشق چای خوری ادویه کاری گوشت، نمک و فلفل و 1 تخم مرغ را به مواد اضافه کنید. در آخر سبزی های خشک را اضافه و به خوبی مواد را با یکدیگر ورز دهید. به اندازه یک گردو از مواد را برداشته و قلقلی کنید. داخل تابه روغن ریخته و کوفته ها را سرخ کنید تا طلایی شوند. برای سس کوفته 1 عدد پیاز را در روغن گوشت سرخ کنید، پودر گردو را اضافه و تا 5 دقیقه مواد را تفت دهید. رب گوجه را اضافه کنید و تا باز شدن رنگ رب آن را تفت دهید. رب انار را اضافه کنید.
لازم به ذکر است که برای این غذا شب یلدا دیگر نیازی به هم زدن طولانی ندارید. در ادامه دو پیمانه آب انار تازه را به مواد بیافزایید و تا جوش آمدن سس صبر کرد. چک کنید که ترشی، شیرینی، نمک و فلفل سس به اندازه باشد. در آخر سس را به کوفته ها اضافه و 1 الی 2 ساعت به پختن آن ها زمان دهید. می توانید برای سرو غذا از دانه های انار استفاده کنید.
مطالعه بیشتر: 8 ایده جذاب برای هدیه شب یلدا
مرغ ناردون غذایی لذیذ برای یلدا
مرغ ناردون یا همان مرغ اناردون یکی از خوشمزه ترین غذا های مازندران برای شب یلدا است. شاید تصور کنید که پخت آن زمان بر و سخت است، در صورتی که طرز تهیه آسانی دارد.
برای تهیه مرغ ناردون به چند تکه مرغ، چند قاشق دانه انار تازه یا خشک، 2 عدد پیاز خرد شده، 4 حبه سیر، یک فنجان آب انار یا آب، 2 قاشق غذاخوری رب انار ترش یا ملس، یک قاشق غذاخوری زعفران دم کرده، نمک، فلفل و زردچوبه (به مقدار لازم) نیاز دارید.
طرز تهیه: در ظرفی مناسب مرغ ها را با کمی نمک، فلفل سیاه، زعفران دم کرده و یک قاشق روغن زیتون مزه دار کنید. دو ساعت مرغ ها را در یخچال قرار دهید. سپس آن ها را در حدی که تفت بخورند سرخ کنید. پیازهایی که از قبل ریز کرده اید را در قابلمه تفت دهید تا شکلی سبک و کاراملی پیدا کنند. در ادامه سیرهای رنده شده را به پیازها اضافه کرده و آن ها را نیز تفت دهید. حال زمان اضافه کردن رب انار ملس یا ترش است.
اگر غذا برایتان ترش بود، می توانید از شکر هم استفاده کنید. بعد از آن که رب انار را هم تفت دادید، تکه های مرغ به همراه آب انار یا آب را به آن اضافه کنید. اجازه دهید به مدت یک ساعت خورش ناردون کم کم جا بیفتد. در ده دقیقه آخر دانه های انار را به خورش اضافه کنید. این کار را در آخر انجام دهید تا رنگ دانه های انار تغییر نکند و خورش شکل زیبایی داشته باشد.
آش انار غذای محلی شب یلدا
آش انار یکی از غذا های پرطرفدار ایرانی است که در فصل پاییز و زمستان، به خصوص در شب یلدا درست می شود. پیشنهاد می کنیم یک بار این آش را امتحان کنید تا به طعم خوشمزه و لذیذ آن پی برید.
برای پخت آش انار در شب یلدا به 4/1 پیمانه لپه خیس کرده، 4/1 پیمانه عدس خیس کرده، 2/1 پیمانه برنج خیس کرده، 500 گرک سبزی آش، 4 قاشق سوپخوری پیاز داغ، 1 لیتر آب انار ترش، 2 یا 3 قاشق غذاخوری رب انار، 1 قاشق سوپخوری نعناع خشک، 1 قاشق غذاخوری تخم گشنیز پودر شده، 1 قاشق سوپخوری گلپر، 2 قاشق چایخوری زردچوبه، 1 قاشق چایخوری ادویه کاری، 1 پیمانه دانه انار، نمک و فلفل (به میزان لازم)، گوشت چرح شده (250 گرم)، 1 عدد پیاز و روغن مایع نیز دارید.
لپه و عدس را از شب قبل خیس کنید. داخل قابلمه ای مناسب به ترتیب پیاز، زردچوبه، نعناع خشک و تخم گشنیز پودر شده را اضافه و آن ها را تفت دهید. ظرفی که گنجایش آن دو برابر مواد آش است را انتخاب کنید. نصف گنجایش ظرف در آن آب بریزید. دقت داشته باشید که در ادامه آب انار را هم اضافه می کنید، در نتیجه بهتر است ابتدا مقدار کمی آب داخل قابلمه بریزید. لپه و عدس را به مواد اضافه کنید. زمانی که پخت آن ها کامل شد، برنج را هم اضافه کنید. پس از باز شدن کامل برنج، آب انار و رب انار را اضافه کنید و اجازه دهید که مواد به جوش بیفتند.
وقتی آب به جوش آمد، سبزی آش را اضافه کنید و نمک را هم به آن اضافه کنید. اکنون به مدت نیم ساعت در قابلمه را باز بگذارید تا با حرارت متوسط رو به بالا بجوشد. حال زمان آن است که گوشت را با پیاز و ادویه ها مخلوط کنید و به خوبی آن ها را ورز دهید. گوشت ها را مقل کوفته قلقلی درست کنید، چند ساعت در یخچال استراحت دهید (البته اگر وقت دارید) و در ادامه آن ها را با روغن سرخ کنید. پس از اضافه کردن سبزی آش می توانید گلپر را به آن اضافه کنید. همچنین می توانید کوفته قلقلی ها را در نیم ساعت ایانی یا پس از خاموش کدن آش به آن بیفزایید. در آخر هم با دانه های انار، پیاز داغ، نعناع داغ و کوفته قلقلی آش را تزیین کنید.
مطالعه بیشتر: بهترین فلیم برای شب یلدا
خورش کدو حلوایی غذای مخصوص شمالی ها در یلدا
خورش کدو حلوایی با آلو بخارا یک پیشنهاد جذاب دیگر برای شب یلدا است. در این فصل از سال، مریم با کدو حلوایی انواع پیش غذاها، غذاها و دسرها را امتحان می کنند. اگر دلتان یک خورش شیریت و خوش طعم و عطر می خواهد، این غذای لذیذ را درست کنید.
برای تهیه این غذا شب یلدا برای 4 نفر به 7 تکه کدو حلوایی بزرگ، 250 گرم گوشت خورشتی، 12 عدد آلو بخارا، 1 عدد پیاز بزرگ، 2 قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی، 25 گرم کره، 1 عدد لیمو ترش، زعفران، ادویه کاری، زردچوبه، دارچین، نمک، شکر و پودر هل (به میزان لازم) نیاز دارید.
طرز تهیه: پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت دهید. گوشت را به پیازهای طلایی اضافه کنید تا رنگ آن تغییر کند. دارچین، زردچوبه و ادویه کاری را اضافه کنید. آب جوش را تا جایی که روی گوشت ها را بگیرد اضافه کنید و دو ساعت به خوش اجازه پخت دهید. دو طرف کدو ها را سرخ کرده و رب گوجه فرنگی را نیز در همان تابه سرخ کنید. وقتی گوشت خورش پخته شد،رب گوجه فرنگی را به آن اضافه کنید و میزان آب آن را در صورت نیاز تنظیم کنید. نمک، آب لیمو ترش، نوک قاشق چایخوری پودر هل، 1 قاشق غذاخوری گلاب و کمی شکر به مواد اضافه کنید. اجازه دهید تا سس خورش به جوش بیفتد. زمانی گه طعم و غلظت خورشت به حد خوبی رسید، کدوها را به آن اضافه و مجدد 30 دقیقه اجازه پخت دهید.
مطالعه بیشتر: تخفیف های یلدا را از دست ندهید
مرغ ترش شمالی ترکیبی از سبزی مخصوص و رب انار
مرغ ترش شمالی می تواند به عنوان یک خورش اصیل و خوشمزه، شما را برای همیشه مجذوب خود کند. آن چه که این خورش را خاص و متفاوت کرده است، رب انار و سبزی مخصوص آن است. به خاطر طعم رب انار، این غذا برای شب یلدا به یکی از محبوب ترین گزینه ها برای پختن تبدیل شده است.
برای تهیه این غذا خوشمزه شب یلدا به 1 عدد مرغ کوچک، 4 قاشق غذاخوری گردو آسیاب شده، 250 گرم سبزی مرغ ترش، 3 قاشق غداخوری رب انار، 1 حبه بزرگ سیر، 1 عدد پیاز درشت، نمک و فلفل و زردچوبه (به میزان لازم) نیاز دارید.
طرز تهیه: سبزی مخصوص را تفت دهید و کنار بگذارید. برای پختن مرغ ها، آن ها را به همراه 2 عدد هل به آب جوش اضافه کنید. پس از 3 یا 4 دقیقه، مرغ ها را از آب خارج کنید. پس از آن که آب مرغ ها گرفته شد، آن ها را در روغن سرخ کنید. پیازها را رنده کرده و در روغن تفت دهید تا سبک شوند. بعد از آن که رنگشان تغییر کرد، به آن ها نمک، فلفل، زردچوبه و سیر له شده اضافه کنید. سبزی ها را به همراه گردو خشک شده به مواد اضافه کنید و با حرارت ملایم تفت دهید. رب انار را اضافه کنید. به مقدار کافی آب جوش را به مواد اضافه کرده و 1 ساعت اجازه پخت دهید. پس از پخته شدن، مرغ ها را اضافه کنید. مجدد درب قابلمه را ببندید و اجازه دهید که مرغ ترش به خوبی جا بیفتد.
