صفر تا صد مزایا و معایب گیاهخواری

در سال های اخیر، رژیم غذایی گیاهخواری طرفداران زیادی پیدا کرده است. افرادی که  این سبک زندگی را انتخاب کرده اند، همواره با صحبت از مزایای گیاه خواری دیگران را هم به آن تشویق می کنند. حتی ممکن است از سلبریتی ها یا بلاگر های مختلف شنیده باشید که با گیاه خوار شدن زندگی شان متحول شده است. این ادعا ها تا چه حد درست اند؟ آیا واقعاً با گیاهخوار شدن زندگی سالم تر و بیماری های کمتری خواهیم داشت؟ گیاه خواری هیچ مشکلی برای بدن ایجاد نمی کند؟ برای پاسخ به این سؤالات و دیگر سؤال های احتمالی، در ادامه مزایا و معایب گیاهخواری را بررسی کرده ایم.

مزایای گیاهخواری

پیش از بررسی مزایا و معایب گیاهخواری، بهتر است نگاهی به تعریف این نوع رژیم غذایی داشته باشیم. گیاهخواری به شکل کلی، دو نوع است. در نوع اول که اصطلاحاً لاکتو اوو نامیده می شود، افراد هیچ نوع گوشت، مرغ یا ماهی نمی خورند؛ اما از محصولات حیوانی مانند لبنیات و تخم مرغ استفاده می کنند. از طرف دیگر، وگان ها فرآورده های حیوانی هم نمی خورند و فقط از سبزیجات تغذیه می کنند. اگر بخواهیم شرایط کلی را در نظر بگیریم، هر نوع گیاه خواری می تواند مواد مغذی مورد نیاز بدن را تأمین کند، به شرطی که به درستی انجام شود.

مطالعه بیشتر: آیا رژیم وجترین و وگان برای سلامتی بدن ضرر دارد؟

حفظ سلامت قلب

یکی از مهم ترین مزایای گیاهخواری، کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی است. تغذیه با مواد سرشار از ویتامین، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان ها مانند غلات کامل، مغز ها، میوه ها و … به تنظیم قند خون و کاهش میزان کلسترول کمک می کنند. در نتیجه، امکان ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و دیگر مشکلات ناشی از چربی بالا یا چاقی کاهش پیدا می کند.

کاهش وزن

گفته می شود که رژیم گیاهخواری اغلب با کاهش وزن همراه است. اگرچه افسانه هایی که در این باره می شنوید درست نیستند و صرفاً با حذف گوشت به وزن ایده آل خود نمی رسید؛ اما گیاهخواری می تواند به روند کاهش وزن کمک کند. بر اساس مطالعات، به صورت کلی، میزان کالری دریافتی روزانه افرادی که گیاه خواری را انتخاب می کنند، کمتر از سایر افراد است. این موضوع می تواند به کاهش وزن سالم کمک کند. هنگام سنجیدن مزایا و معایب گیاهخواری، در نظر داشته باشید که صرفاً خوردن سبزیجات به هر شکلی وزن شما را کم نمی کند. ساندویچ گیاهی پر از روغن، سالاد با سس های چرب و شیرین، پاستاهای پر از پنیر و … سالم تر از مرغ و ماهی کبابی نیستند. با گیاه خوار شدن می توانید لاغر شوید؛ اما به خاطر بسپارید که هر غذای گیاهی سالم نیست.

در کنار یک رژیم گیاهخواری مناسب عوامل دیگری نیز می‌تواند به کاهش وزن سریع تر شما کمک کند، به طور مثال

در مقاله چگونه با مدیتیشن لاغر شویم چند تکنیک موثر برای رسیدن به این هدف عنوان شده است.

حفظ محیط زیست

یکی از اساسی ترین دلایل گیاهخواران برای انتخاب این رژیم غذایی، حفاظت از محیط زیست، جلوگیری از کشتار حیوانات و مبارزه با گرمایش جهانی است. تولید، فرآوری و مصرف گوشت، به ویژه گوشت قرمز، میزان قابل توجهی کربن دی اکسید وارد هوا می کند که از عوامل اصلی گرمایش زمین است. با عدم مصرف گوشت، می توانید به سهم خود از کره زمین حفاظت کنید. دلایل اخلاقی و علاقه به حیوانات نیز از دیگر عوامل مهم روی آوردن به گیاهخواری است.

کاهش هزینه ها

یکی دیگر از مزایای گیاه خواری، کاهش هزینه های مربوط به تغذیه است. معمولاً گوشت، مرغ و ماهی گران اند و حذف آن ها از رژیم غذایی، ممکن است به صرفه جویی در هزینه های شما کمک کند. بدیهی است که هزینه های شما به انتخاب ها و مواد غذایی انتخابی تان بستگی دارد. از طرفی برخی جایگزین های گیاهی نیز ارزان نیستند؛ اما به طور میانگین، هزینه های کلی گیاه خواری کمتر است.

کاهش فشار خون

افزایش فشار خون و بیماری های ناشی از آن، یکی از مهم ترین مشکلات دنیای امروز است که افراد بسیاری را درگیر کرده است. تحقیقات حاکی از آن است که گیاهخواران و افرادی که گوشت کمتری مصرف می کنند، فشار خون پایین تری دارند. چرا؟ غذاهای گیاهی درصد چربی، سدیم و کلسترول کمتری دارند. همه این موارد می توانند به طور مستقیم، روی فشار خون تأثیر بگذارند. علاوه بر این، پتاسیم بالای میوه ها و سبزیجات هم می تواند در کاهش فشار خون نقش داشته باشد.

معایب گیاهخواری

پیش از اینکه بخواهید تغییری در شیوه زندگی خود بدهید، باید تمام جوانب این تصمیم را بسنجید. تغییر رژیم غذایی تصمیم مهمی است. بررسی مزایا و معایب گیاهخواری، بهترین راه برای این است که بدانید این نوع تغذیه برای شما مناسب است یا نه. حذف فرآورده های حیوانی، می تواند تأثیر قابل توجهی در سلامت افراد داشته باشد؛ اما به شرطی که مواد مغذی مناسب را انتخاب کنید. شکلات، سیب زمینی سرخ شده، میلک شیک و … گوشت ندارند؛ اما ارزش غذایی هم ندارند. مهم ترین معایب گیاه خواری به شرح زیر اند.

کمبود مواد مغذی

هر گاه صحبت از مزایا و معایب گیاهخواری باشد، عدم امکان دریافت پروتئین کافی به عنوان یکی از مشکلات اساسی این رژیم بیان می شود. رژیم گیاه خواری درست و اصولی می تواند تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن را به شما برساند. مسئله این است که برخی مواد مغذی، عموماً در گوشت و دیگر فراورده های حیوانی یافت می شوند و دریافت آن ها از طریق سبزیجات و میوه ها می تواند چالش بر انگیز باشد.

کمبود ویتامین D و کلسیم یکی از مهم ترین نگرانی های محققان حوزه تغذیه است. منابع اصلی دریافت این مواد، غذا هایی مانند ماهی، تخم مرغ و لبنیات است. کمبود این دو می تواند مشکلات جسمی شدید و بعضاً جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. استفاده از محصولات غنی شده با ویتامین و افزایش استفاده از مغزها می تواند به رفع این نگرانی کمک کند. زینک، امگا 3 و ویتامین های گروه B به خصوص B-12 نیز از دیگر موادی هستند که دریافت آن ها از گیاهان دشوار تر است.

کاهش تنوع در انتخاب ها

یکی دیگر از معایب گیاه خواری این است که انتخاب های شما برای تهیه غذا کاهش پیدا می کند. با انتخاب این رژیم، عملاً بخش قابل توجهی از مواد اولیه غذا های مختلف را حذف می کنید. به ویژه اگر عادت به غذاهای گوشتی داشته باشید، تغییر سبک تغذیه در ابتدا برای شما دشوار خواهد بود. یافتن غذاهای جدید که در عین حال تمام مواد مغذی لازم را تأمین کنند و خوشمزه هم باشند، زمانبر است. علاوه بر این انتخاب های شما در رستوران ها و کافه های مختلف نیز کاهش پیدا می کند.

مشکلات اجتماعی

هنگام بررسی مزایا و معایب گیاهخواری، همه به بعد سلامتی این رژیم توجه می کنند و کمتر کسی از تغییرات احتمالی در زندگی اجتماعی صحبت می کند. حقیقت این است که اکثر افراد جامعه گیاهخوار نیستند. بنابراین، تغییر سبک زندگی و گیاه خوار شدن، نه تنها زندگی فردی، بلکه بعد اجتماعی زندگی شما را هم تغییر می دهد. هنگام رفتن به مهمانی و دورهمی، در نظر بگیرید که ممکن است خانواده و دوستان شما با غذاهای گیاهی و نحوه تهیه آن ها آشنا نباشند یا وقت درست کردن یک نوع غذای اضافه را نداشته باشند.

مواد شیمیایی

در لیست مزایا و معایب گیاهخواری، همیشه سالم بودن غذا به عنوان یک ویژگی مثبت بیان می شود. برای کاشت و پرورش میوه ها و سبزیجات از سم و آفت کش های مختلفی استفاده می شود که برای سلامت انسان خطرناک اند. بخشی از این مواد جذب محصولات کشاورزی شده و وارد بدن مصرف کننده می شود. مطالعات نشان می دهد که گیاهخواران بیشتر از دیگر افراد در معرض این مواد شیمیایی مضر قرار می گیرند. مواد غذایی ارگانیک گران تر اند؛ اما استفاده از آن ها می تواند این مشکل را کاهش دهد.

گرسنگی بیشتر و افزایش وزن

غذاهای گیاهی کالری کمتری دارند و به همین دلیل، افراد پس از خوردن آن ها احساس سیری نمی کنند. در چنین شرایطی ممکن است میزان مصرف خوراکی های سیر کننده؛ اما بدون ارزش غذایی، بیشتر شود. طبیعتاً اگر پس از نهارتان و برای رفع احساس گرسنگی، یک دسر شیرین یا پر از خامه بخورید، نه تنها تغذیه سالمی ندارید بلکه ممکن است افزایش وزن هم پیدا کنید. کاهش تدریجی فرآورده های گوشتی به جای حذف کامل آن ها و جا دادن غلات کامل در ژیمتان می تواند به شما کمک کند.

سخن آخر

تأثیرات مثبت افزایش سبزیجات و کاهش گوشت در رژیم غذایی اثبات شده است. با این وجود، مانند هر رژیم غذایی دیگری، مزایا و معایب گیاهخواری در کنار هم تعیین می کنند که آیا این سبک زندگی برای شما مناسب است یا نه. اگر مصمم هستید رژیم غذایی خود را تغییر دهید، به خاطر داشته باشید که وگانیسم تنها شکل گیاه خواری نیست. می توانید انواع مختلف گیاهخواری را امتحان کرده و ببینید کدام یک برای شما مناسب تر است.