درباره لباسها همیشه برای ما سوال بوده تیشرت از کجا به بعد تیشرت شد یا شلوار از کجا آمده است. شاید بسیاری از شما میدانید که ایران در زمینه نساجی و دوخت از قدیمیترین آثار کشف شده در جهان را دارد. اما لباسهای روزمره ما تا دوران پهلوی همچنان شکل کاملا سنتی به خود داشت و وارد فاز دوخت اروپایی خود نشده بود. در گذشته برای تهیه و تولید لباسهای مختلف انسانها زمان زیادی صرف میکردند. اما با گسترش تکنولوژی و ورود بسیاری افراد مانند ورزشکاران و موزیسینها به صنعت مد و پوشاک، تحولاتی اساسی در تولید و طراحی لباسهای مختلف پدید آمد. انقلاب صنعتی اروپا و جنگ جهانی دوم نیز در مسیر این تغییرات اثر خود را به جای گذاردند. ورود آزادانه زنان به صنعت و محیط عمومی لباسهای راحت تری برای فعالیت و کار برای آنها میطلبید. مکانیزه شدن تولید پارچه و هزینه گزاف انرژی درتولید هر متر پارچه طرفداران حقوق بشر را به صدا درآورد. این باعث کاهش مقدار پارچه مصرفی در لباس شد. امروزه خرید لباسهایی چون تیشرت و کاپشن برای ما به سادگی چند کلیک اینترنتی است اما هر قطعه از این لباسها برای رسیدن به این نقطه چندین تحول را پشت سر گذاشته اند. با ما همراه باشید تا گذری بر تاریخ انواع لباسهای ایرانی داشته باشیم.
پولوشرت
شاید برایتان جالب باشد که پولو در لغت به معنی چوگان است. پوشش ورزش باستانی ایرانیان در قرن 19 میلادی در هندوستان دچار تحولاتی در یقه و درازا شد. در آن زمان کمپانی OCBD لباسهایی پدید آورد که ورزشکاران بتوانند چابکتر حرکت کنند؛ بدون اینکه لباسهایشان به صورت برخورد کنند یا جلوی دید آنها را بگیرد. ریشه های تاریخی پولوشرت به همینجا ختم نمیشود. در واقع پولوشرت با طرح دوخت، یقه برگردان و پارچه بافت دار طرح اختراع یک تنیس باز حرفه ای به نام رنه لوکاست است. او کروکودیل لقب داشت و مخترع تیشرتهای تنیس لوکاست یا همان پولوشرت است.
تیشرت
تیشرت امروزی در ابتدا یک لباس زیر بود که در قرن 19 میلادی کارگران معادن یا بندرها به تن میکردند. در اوایل قرن 20، ارتش دریایی آمریکا به عنوان لباس زیر رسمی تیشرت به تن سربازان میکرد و آنها در گرما لباسهای رویی را در می آوردند و تیشرت را به تن نگه میداشتند. در قرن 20 مارلون براندو با به تن کردن تیشرت درفیلمهای هالیوودی نقش موثری در جا افتادن آن بین مردم داشت. مدتها طول کشید تا تیشرت به عنوان لباس معمول زنان پوشیده شد.
کاپشن مردانه
این لباس گرم ابتدا در ارتش انگلیس برای دفاع در برابر سرمای استخوان سوز زمستان محبوبیت یافت. کاپشن مردانه در دهه شصت میلادی به لباس محبوب مردان غربی در فصول سرد سال تبدیل شد. اولین کاپشن ها در خشکی های قطب شمال توسط اسکیموها پوشیده میشد. جنس آن از چرم فک دریایی بود و عایق گرمایی خوبی در سرمای غیرقابل تحمل شمالی بود. تقریبا تمامی مد شناسان یکصدا منشا کاپشن را اسکیموها میدانند.
کفش
شاید خنده‌دار باشد اما پیش از انقلاب فرانسه، لویی چهاردهم از بنیانگذاران ترند کفشهای پاشنه بلند برای مردان بود. در این دوران پادشاه برای نمایش قدرت خود گاهی کفشهایی با ارتفاع 30 سانتی متر به پا میکرد و به همین علت امکان نداشت زمین بخورد. در آن دوران کفش زنان در زیر دامنهای بلند مخفی میماند و مردان بودند که با کفشهای جلو تیز و پاشنه دار زیبایی پای خود را به نمایش میگذاشتند. در قرن 20 بسیاری از هنرمندان و بازیگران هالیوودی نقش کاملا مستقیمی در محبوبتر شدن کفشهای پلی استری داشتند.
رکابی
تا سال 1830 اشاره ای به رکابی به عنوان لباس در کتب اروپایی دیده نشده است. اما 1840 رکابی جزو اجزای معدنچیان در جستجوی طلا به عنوان لباس زیر تیشرت_ که آن هم در آن زمان لباس زیر بود_ شمرده شده. در نیمه دوم قرن 19 در استرالیا ورزشکارانی مانند دوندگان، کشتی گیران چوب بران و قایقرانان در مسابقات رکابی به تن کردند که موجب اعتراضاتی شد اما به علت موثر بودن رکابی در ورزش نتیجه ای نداشت. کمی بعد رکابی لباس معمول کارگران استرالیایی شد که با شلوارک و چکمه های چرمی پوشیده میشد. در نهایت در قرن 20 گروه های پاپ راک به محبوبیت آن میان مردم افزودند.
ست لباس ورزشی
لباس معمولی دیگری با تاریخچه ای عجیب! ست تیشرت و شلوارک ورزشی در قرن 20ام لباس راحتی بانوان تماشاگر ورزش بوده است. مردان برای ورزش لباس ست به تن نمیکردند. تا همین پنجاه سال پیش نیز این لباس حتی بین ورزشکاران خارج از فیلد ورزشی مقبول نبود. در دهه 80 میلادی بروس لی با به تن کردن لباسهای پلی استر و کشسان و به علت محبوبیت خود، لباس ورزشی کشسان و راحتی که امروزه همه میشناسیم و به تن میکنیم در تمام دنیا ترند کرد.
هودی
هودی مردانه مخفف واژه Hooded در انگلیسی است و ریشه اش به کلاه های آلمانی به نام Hod _ هم ریشه با کلمه Hat در زبان انگلیسی _ بر میگردد. این کلاه ها مشابه ردای راهبان کلیسا بود و بنابراین بسیاری ریشه آنرا پوشاک اهل کلیسا پس از قرون وسطا می دانند. هودی ریشه های سیاسی نیز دارد. در سال 2012، Trayvon Martin، نوجوان آمریکایی-آفریقایی درحالیکه هودی بر تن داشت با شلیک گلوله به قتل رسید. پس از قتل او راهپیمایی‌هایی در سراسر ایالات متحده آمربکا علیه نژادپرستی بر ضد سیاه پوستان برگزار شد. معترضین همگی در این راهپیمایی “یک میلیون هودی” هودی به تن داشتند. در همان سال تیم بسکتبال میامی هیت و برخی مشاهیر دیگر بسکتبال آمریکا همچون کارملو آنتونی به نشانه احترام به درگذشت این پسربچه هودی به تن کردند. هودی پیش از این جریان جزو تابوهای پوشاک ایالات متحده به شمار میرفت.
شلوار
در قرن 6 و7 قبل از میلاد مسیح بر نخست شلوار توسط سربازان و سوارکاران در ایران درسوارکاری و جنگیدن استفاده شده. پوشیدن شلوار هنگام جنگیدن برتری جنگی حساب میشد. در دوره مادها شلوارها با بند به مچ پا بسته می شدند . در خارج از ایران قرن 10 تا 13 قبل از میلاد برای اولین بار در چین در منطقه ی سین کیانگ پیدا شده که به تقلید از ایرانیان نیز برای اسب سواری از آن استفاده می شده است. امیلیا بلومر در1851 با استایل خود باعث تغییر در عرصه شلوار زنانه شد. او با پوشیدن شلوار گشاد با پیراهن و یا دامن در یک جنبش استایل زنان آن دوره را دچار تغییرات کرد. برخی میگویند نه تنها شلوار، بلکه وی در تبدیل لباسهای زنانه قدیمی به لباسهای امروزی موثرترین فرد بوده است.
تاپ و نیم تنه
تاپ زنانه یکی از لباسهای پر مصرف توسط بانوان در همه کشورهای جهان است. شاید برای شما سوال باشد تاپ از چه زمانی وارد زندگی روزمره مردم شد؟ پاسخ این سوال به سالهای 1920 میلادی برمیگردد. وقتی بانوان برای اولین بار توانایی پوشیدن مایو یا تنک تاپ _Tank Top_ را در المپیک شنا پیدا کردند. اما تا سالها این لباس برای زنان مختص ورزش بود و در فیلمهای هالیوود انواع تاپ زنانه نشانه شخصیت خشن کاراکتر بود.
نزدیک به نیم قرن بعد، بالاخره در دهه 70 میلادی این لباس جا پای خود را در ترند و مد پوشاک زنان محکم کرد. بجز غرب، در شرق هم لباسهایی مشابه تنک تاپ یا تاپ بندی بصورت سنتی وجود داشت مانند Dudou در چین و Yếm در ویتنام. در جنگ جهانی دوم بحران پارچه باعث پدید آمدن لباس هایی با قد کوتاه یا نیم تنه به جهان مد شد که برای شنا و در ساحل استفاده میشد. در دهه های 80 و 90 میلادی نیم تنه در بین مردان بسیار محبوب بود زیرا بدنسازان و ورزشکاران برای نمایش عضلات شکم خود آنها را می پوشیدند. اما امروزه نیم تنه به عنوان یکی از لباس های زنانه شناخته می شوند و مانند قبل برای فعالیت های ورزشی تولید می شوند.
سلب مسئولیت: تحریریه کانال تخفیف در تهیه این محتوا نقشی نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.
