با نزدیک شدن فصل بهار، همه مشغول خانه تکانی می شوند. برای تمیز کردن خانه یا محل کار ناچار به استفاده از برخی مواد شوینده هستیم. نکته این جاست تمام موادی که به صورت معمول برای شست و شو استفاده می شوند ترکیبات شیمیایی هستند. تفاوتی ندارد که این ترکیبات طبیعی یا مصنوعی باشند، در هر صورت خواص و ویژگی های خاص خود را دارند. حواستان باشد که ترکیب مواد شوینده بدون توجه به عواقب آن می تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. ساده تر بگوییم، ترکیب کردن دو یا چند ماده شستشوی مختلف به این معنا نیست که باعث تمیزی بیشتر شود. حتی بهتر است از مخلوط کردن مواد ساده ای مانند شیشه شو و مایع ظرفشویی هم خودداری شود. چرا که ممکن است عواقب جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
در بسیاری از موارد افرادی که اطلاعاتی درباره خواص شیمیایی مواد ندارند، آن ها را برای اثر بخشی بیشتر با هم مخلوط می کنند؛ اما باید توجه داشت که مواد در واکنش با یکدیگر می توانند به جای شستشو به بیماری های خطرناک و حتی مرگ منجر شوند. به همین دلیل شناخت این ترکیبات و رعایت جانب احتیاط در استفاده از آن ها بسیار مهم است. یکی از معروف ترین موارد ترکیب وایتکس و جوهر نمک است که می تواند موجب نارسایی تنفسی و مرگ شود. بنابراین، هنگام خانه تکانی، حتما به محصولاتی که استفاده می کنید، دقت کنید. به هنگام نوشتن چک لیست خانه تکانی یادتان باشد که ایمنی همیشه در اولویت است.
کدام شوینده ها را نباید با یکدیگر ترکیب کنیم؟
برخی از مواد به صورت جداگانه خطر خاصی برای سلامتی ندارند و استفاده از آن ها معمول و متداول است. گاهی ترکیب همین مواد بی آزار می تواند نتایج بسیار خطرناکی را به همراه داشته باشد. در این مقاله برخی ترکیبات مواد شوینده که هرگز نباید استفاده کنید را توضیح می دهیم. منظور از خطر هم آسیب جزئی به پوست یا لک شدن سطوح نیست. سهل انگاری و ترکیب شوینده ها در خانه تکانی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
مخلوط ترکیبات آمونیاک و محلول سفید کننده در خانه تکانی
این ترکیب خطرناک معمولا به صورت اتفاقی به وجود می آید. آمونیاک ماده ای است که در بسیاری از شوینده ها وجود دارد، بدون اینکه اثری از آن در نام تجاری محصول موجود باشد. ترکیب مواد شوینده حاوی آمونیاک با محلول های سفید کننده یا وایتکس بسیار آسیب زا و خطرناک است. مخلوط شدن این مواد با هم منجر به تولید گاز کلر می شود. سپس آمونیاک با کلر واکنش نشان داده و کلرامین را تولید میکند. مقدار زیاد کلرامین می تواند علائم تنفسی مانند درد قفسه سینه و سرفه را به دنبال داشته باشد. همچنین، مقادیر زیاد این ترکیب ممکن است باعث آسیب جدی به ریه و سیستم تنفسی شود. بنابراین، بهتر است هیچ ماده شوینده ای را حتی به میزان کم به سفید کننده ها اضافه نکنید.
سفید کننده و سرکه، ترکیب پاک کننده خطرناک
سرکه یک ماده طبیعی است که آن را به صورت خوراکی مصرف می کنیم. به همین دلیل است که اکثر افراد به خطرناک بودن این ماده حتی فکر هم نمی کنند. باید این نکته را در نظر داشت که سرکه قبل از هر چیز یک ترکیب شیمیایی اسیدی است و می تواند با مواد مختلف واکنش دهد. به دلیل همین خاصیت اسیدی است که بسیاری از افراد از سرکه برای از بین بردن لکه های چربی و تمیز کردن سطوح استفاده می کنند. اگر ماده سفید کننده را با سرکه مخلوط کنید، باعث آزاد شدن گاز کلر می شود. کلر یک گاز مضر است و تماس با آن برای یک مدت نسبتاً طولانی می تواند باعث آسیب به چشم، بینی و ریه شود. افرادی هستند که با بی دقتی دچار سوختگی های چشمی و بیماری ریوی شده اند. بنابراین، تحت هیچ شرایطی، برای خانه تکانی سرکه را با دیگر شوینده ها مخلوط نکنید.
پراکسید هیدروژن و سرکه
پراکسید هیدروژن یا آب اکسیژنه می تواند با استیک اسید یا همان سرکه به سادگی واکنش دهد. حاصل این واکنش ماده ای به نام پراستیک اسید است. این ماده یک ترکیب شیمیایی خورنده است و می تواند سطحی که روی آن استفاده شده را تجزیه کند. همچنین، این ماده در غلظت های بالا ممکن است به پوست ، چشم ها ، گلو ، بینی و ریه ها آسیب برساند.
جوهر نمک و وایتکس، ترکیب مرگ آور در خانه تکانی
جوهر نمک یک ماده اسیدی بسیار قوی است که برای جرم زدایی سطوح مورد استفاده قرار می گیرد. وایتکس نیز از متداول ترین محلول های سفید کننده است. برخی از افراد این دو ماده را مخلوط می کنند. مخلوط کردن جوهرنمک و وایتکس یکی از کشنده ترین ترکیب ها است که گاز کلر آزاد می کند. این گاز سمی است و قرار گرفتن در معرض آن به ویژه در محل های در بسته مانند سرویس بهداشتی، می تواند خطرات جدی داشته باشد. حتی زمان کوتاهی تنفس در معرض این گاز هم می تواند ریه و تنفس عادی فرد را برای همیشه دچار مشکل کند.
ترکیب مواد شوینده واکنش پذیر مثل محلول سفید کننده و الکل
الکل معروف ترین ماده ضد عفونی کننده است. در دوران پاندمی کرونا استفاده از آن برای تمیز کردن سطوح و همچنین ضد عفونی کردن دست ها به شدت گسترش یافت. الکل با درجه خلوص های متفاوتی تولید می شود؛ اما خالص تر بودن الکل لزوماً به معنی اثر گذاری بیشتر آن نیست. به طور کلی اتانول 70 درصد بیشترین قدرت برای ضد عفونی کردن را دارد.
استفاده از الکل به تنهایی می تواند باعث تمیزی بسیار مطلوبی شود؛ اما ترکیب الکل با سایر مواد شوینده در خانه تکانی، به خصوص محلول های سفید کننده، کاری است که باید به شدت از آن اجتناب کنید. در صورتی که الکل و سفید کننده را با هم ترکیب کنید، در اثر واکنش آن ها با یکدیگر، کلروفرم و کلرواستون تولید می شود. این ترکیبات هر دو بسیار سمی و مضر هستند و تهدیدی برای سلامتی انسان به شمار می آیند. ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به سیستم عصبی، ریه، کبد، کلیه، چشم و پوست را به همراه داشته باشد. به همین دلیل هرگز نباید الکل را در ترکیب با سفید کننده ها استفاده کنید.
جوش شیرین و سرکه
جوش شیرین و سرکه در تماس با یکدیگر واکنشی با نام کوه آتشفشان ایجاد می کنند. مواد جانبی تولید شده در این واکنش شامل استات سدیم، آب و دی اکسید کربن است که چندان سمی نیستند. با این حال، اگر این واکنش در نزدیکی کربن در اکسید اتفاق بیافتد ممکن است باعث بروز انفجارهای کوچک شود. این حادثه علاوه بر خطرات سلامتی، زحمت های شما برای خانه تکانی را نیز هدر می دهد. برخی افراد با توجیه شیمیایی نبودن این دو ماده، آن ها را در خانه تکانی ترکیب می کنند و دچار آسیب های جدی می شوند.
ترکیب مواد شوینده متفاوت در خانه تکانی عید
محلول های پاک کننده دارای ترکیبات مختص به خود هستند. از آنجایی که ما اطلاع دقیقی از ترکیبات شیمیایی و میزان واکنش پذیری آن ها نداریم بهتر است از مخلوط کردن آن ها با یکدیگر در خانه تکانی ها خود داری کنیم. به علاوه، از آن جایی که در اکثر پاک کننده ها مقداری سفید کننده وجود دارد، امکان آزاد سازی گاز های مضر نیز فراهم می شود. همچنین، ترکیب مواد شوینده یکسان که از دو برند متفاوت هم گاهی می تواند خطرناک باشد. به عبارت دیگر، حتی دو وایتکس مختلف را با هم مخلوط نکنید.
نکات ایمنی برای استفاده از شوینده ها در خانه تکانی
همانطور که گفته شد مواد شوینده پیش از اینکه محصولاتی برای تمیزی باشند، ترکیبات شیمیایی با خواص منحصر به فرد هستند. به همین دلیل است که باید برخی نکات در استفاده از آن ها رعایت شود تا امکان آسیب برای افراد به حداقل برسد. در ادامه، برخی از نکات را با هم بررسی می کنیم تا خانه تکانی بهتر و ایمن تری داشته باشید. نکته مهم دیگر این است که مواد و شوینده های مورد نیاز خود را از یک فروشگاه معتبر تهیه کنید. برای مثال با کد تخفیف اسنپ اکسپرس می توانید محصولات مورد نیاز خود را با اطمینان از کیفیت و اعتبار برندها و همچنین با قیمت کم تری خریداری کنید.
اگر از سفید کننده یا آمونیاک برای تمیز کردن سطحی استفاده کردید، فراموش نکنید که آن سطح را به طور کامل با آب بشویید. در غیر این صورت، گاز ناشی از این مواد می تواند آسیب رسان باشد. حتی ممکن است ماده باقی مانده، به صورت اتفاقی با دیگر شوینده ها مخلوط شود و خطراتی برای سلامتی به وجود بیاورد. توجه کنید که مواد شیمیایی همواره باید در ظرف های مخصوص به خود نگهداری شوند. چرا که این ظروف بر اساس ویژگی های ماده طراحی و ساخته شده اند. همچنین، ریختن مواد شیمیایی مثل شوینده ها در ظروف غیر مرتبط احتمال تماس اتفاقی و بلع را افزایش می دهد.
حتماً هنگام استفاده از مواد شوینده شیمیایی در خانه تکانی از ماسک و دستکش استفاده کنید. پنجره ها را باز بگذارید و یک تهویه مناسب داشته باشید. اگر فرد حساس به ترکیبات شیمیایی، کودک و یا سالمند در منزل دارید بهتر است استفاده از مواد شوینده به گونه ای باشد که کمترین امکان تماس را برای آن ها به وجود بیاورد. اگر فردی در مجاورت این ترکیبات علائم تنفسی از خود نشان داد، به سرعت او را به هوای آزاد ببرید و در صورت شدید بودن واکنش ها حتماً به اورژانس و پزشک متخصص مراجعه کنید. به صورت کلی بهتر است از ترکیب مواد شوینده با هم استفاده نکنید. حواستان باشد که به جای استفاده از ترکیب های عجیب و ناشناخته می توانید ترفند های خانه تکانی سریع را مطالعه کرده و برای فعالیت موثر تر از آن ها استفاده کنید.